Jakie są objawy niewydolności żylnej?

Nieprawidłowe funkcjonowanie zastawek w naczyniach żylnych umożliwia krwi cofanie się w naczyniu, co doprowadza do jej zastojów, rozciągania żył i ostatecznie powstania żylaków, stanowiących jeden z głównych objawów rozwiniętej niewydolności żylnej.

Czym jest niewydolność żylna?

Fizjologiczny przepływ krwi w żyłach odbywa się zawsze w kierunku serca, bez względu na pozycję człowieka. Dzieje się tak dzięki obecności zastawek, które uniemożliwiają krwi przepływ wsteczny. Nieprawidłowości w ich funkcjonowaniu doprowadzają do powstania tzw. refluksu żylnego, czyli cofania się krwi w żyle. Takie zjawisko przyczynia się do zastoju krwi, rozciągania naczynia i występowania objawów niewydolności żylnej¹. Przypadłość najczęściej dotyczy nóg, a jej zwiastuny mogą pojawiać się w bardzo młodym wieku, choć w zdecydowanej większości przypadków objawy niewydolności żylnej kończyn dolnych występują u osób po 60. roku życia.²

Niewydolność żylna – objawy

Pierwsze symptomy występujące na wczesnym etapie schorzenia na ogół nie wzbudzają większego niepokoju. Wieczorna ciężkość nóg i niewielkie obrzęki są usprawiedliwiane i niezbyt uciążliwe, ponieważ ustępują po odpoczynku. Najczęstszym powodem zgłaszania pierwszych objawów skórnych niewydolności żylnej, czyli rozszerzenia drobnych naczyń (tzw. pajączki), czy większych żył tworzących charakterystyczne niebieskie siatki, nie są względy zdrowotne, a estetyczne.

Przy niewydolności żylnej objawy zależą od zaawansowania choroby, mechanizmu doprowadzającego do jej powstania i indywidualnych cech pacjenta. Postęp choroby ma jednak największy wpływ na jej obraz kliniczny i samopoczucie pacjenta.

W przewlekłej niewydolności żylnej objawy skórne („pajączki”, widoczne niebieskie siatki) występują najczęściej z uczuciem ciężkości nóg, jako najwcześniejsze symptomy choroby. Nawet jeśli dolegliwości te nie są dokuczliwe, warto skonsultować się z lekarzem.

Wraz z rozwojem choroby zmiany skórne stają się coraz bardziej widoczne. Dochodzi do tworzenia się żylaków – nabrzmiałe i miękkie żyły uwypuklają się poza skórą. Mogą pojawiać się obrzęki, świąd skóry, parestezje, uciążliwe bóle kończyn i nocne skurcze łydek. W zaawansowanym procesie chorobowym wysokie ciśnienie w żyłach doprowadza do wydostawania się krwinek czerwonych poza naczynia. Ich rozpad przyczynia się do powstawania charakterystycznych brązowych plam powyżej kostek. Następnie może dochodzić do występowania owrzodzeń i stanów zapalnych oraz pękania i krwotoków z żylaków pojawiających się nawet w wyniku drobnych urazów.¹

Już przy wystąpieniu pierwszych objawów niewydolności żylnej warto zadbać o złagodzenie dolegliwości poprzez zastosowanie preparatu zawierającego diosminę (np. Diosminex). Substancja ta powoduje większe napięcie naczyń żylnych, mniejszą podatność na ich rozszerzanie się i powstawanie zastojów. Ponadto obniża przepuszczalność naczyń włosowatych i zwiększa ich odporność .

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia niewydolności żylnej kończyn dolnych

Teleangiektazje (pajączki naczyniowe), poszerzone naczynia i żylaki to względnie łagodne objawy niewydolności żylnej, która może prowadzić do bardzo groźnych konsekwencji. Szacuje się, że choroba może dotyczyć ponad 30 proc. populacji w krajach rozwiniętych. Zdecydowaną większość chorych stanowią kobiety (chorują cztery razy częściej od mężczyzn)³. Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niewydolności żylnej można wyróżnić:

• płeć;
• wiek;
• choroba w wywiadzie rodzinnym;
• wysoki wzrost ⁴ ;
• przebycie zakrzepicy żył głębokich;
• ciąża;
• otyłość;
• stosowanie terapii hormonalnych;
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej;
• brak aktywności fizycznej.

Rozpoznawanie niewydolności żylnej

Występowanie łagodnych symptomów rzadko skłaniają pacjentów do konsultacji z lekarzem. W przypadku niewydolności naczyniowej objawy często stanowią problem estetyczny i to właśnie on (a nie troska o zdrowie) sprowadza pacjentów do specjalisty.

Rozpoznanie choroby przy występowaniu zmian skórnych jest stosunkowo łatwe, wystarczający jest wywiad i badanie fizykalne. Dodatkowo mogą zostać przeprowadzone próby czynnościowe (Trendelenburga, Schwartza i Perthesa) i obrazowanie żył (USG Duplex Doppler, flebografia).

Bibliografia:

1. Łastowiecka-Moras E.: Przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych – schorzenie związane z rodzajem wykonywanej pracy. 2015
2. Marona H., Kornobis A.: Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy. 88-92 (2009)
3. Neubauer-Geryk J., Bieniaszewski L.: Przewlekła choroba żylna — patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie. 135-141 (2009)
4. Fukaya E., Flores A.M., Lindholm D., Gustafsson S., Zanetti D., Ingelsson E., Leeper N.J.: Clinical and genetic determinants of varicose veins. 2869 – 2880 (2018)

Wioletta Kot

Cześć! Na początku chciałabym powiedzieć kilka słów na swój temat. Mam na imię Wiola i pochodzę z Poznania, natomiast obecnie mieszkam w Krakowie gdzie ukończyłam dietetykę na wydziale lekarskim na Uniwersytecie Jagiellońskim. Moją pasją jest dietetyka, psychologia, kosmetologia i ogólnie temat zdrowia – właśnie dlatego postanowiłam poprowadzić bloga, w którym będę dzielić się z Wami moją wiedzą! Dietetyką zaczęłam interesować się jeszcze jako nastolatka – dzięki zmianie stylu życia zrzuciłam 30 kg! A aktywność fizyczna szybko stała się moją pasją ;) Jak tylko pogoda sprzyja to uwielbiam biegać po parku, ćwiczę także regularnie na siłowni – to znacznie poprawia moje samopoczucie!