Ból stawów – o czym może świadczyć?

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że z bólem w stawach borykają się przede wszystkim ludzie starsi. Tymczasem również młodzi mogą uskarżać się na różne schorzenia. Może to być skutek niewielkiego urazu, jednak zdarza się, że ból stawów wynika z dużo poważniejszej przyczyny. Kiedy objawy robią się coraz bardziej uporczywe, tym samym wpływając na nasze życie codzienne, nie powinniśmy tego ignorować. Nieleczone choroby związane ze stawami mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Jak odkryć przyczynę i przede wszystkim: co zrobić, kiedy ból nie mija, a wręcz staje się z każdym dniem coraz silniejszy?

Ból stawów – czym właściwie jest?

Tak ogólnie nazywamy wszystkie dolegliwości, obejmujące nie tylko sam staw, ale także inne części znajdujące się wokół niego, czyli ścięgna, więzadła czy kaletkę maziową. Zdarza się również, że ból nie ma żadnego związku ze stawami, a problem ulokowany jest gdzie indziej. Przeważnie dyskomfort mija po kilku dniach – wtedy jest oczywiste, że nie musimy się przejmować, ponieważ przyczyną nie jest żadna choroba. Jednak w przypadku, gdy po pewnym czasie objawy nie ustępują, powinniśmy zasięgnąć opinii specjalisty.

Ból stawów można podzielić na dwa rodzaje:

  • niezapalne – które zwykle wiążą się z urazami mechanicznymi. Staw jest zaczerwieniony, a skóra w tym miejscu jest zdecydowanie cieplejsza w porównaniu z resztą ciała. Nie powinna jednak występować opuchlizna;
  • zapalne – jak sama nazwa wskazuje, wynikają ze stanu zapalnego w samym stawie i otaczających go tkankach. Wówczas również widoczne jest zaczerwienienie, możemy też zaobserwować ciepłotę, jednak w tym przypadku staw jest wyraźnie spuchnięty.
  • dodatkowo w zdiagnozowanym artretyzmie występuje jeszcze jedna kategoryzacja. Według niej ból może mieć zasięg jednostawowy bądź wielostawowy, który może dotyczyć nawet pięciu lub więcej stawów jednocześnie. 

Ból stawów – przyczyny

Niestety głównym problemem związanym z bólem stawów jest fakt, że powodów może być bardzo wiele. Co prawda dużym ułatwieniem jest fakt, że dyskomfort odczuwamy zwykle w jednym, konkretnym miejscu, dlatego i nam, i lekarzowi łatwiej jest przeprowadzić konkretne badania i tym samym ustalić odpowiednie leczenie. Jednocześnie postawienie poprawnej diagnozy wymaga cierpliwości i może zająć wiele czasu – w końcu chodzi o to, by sprawnie zlikwidować bądź zniwelować przyczynę.

Reumatyzm

To częsty powód, przez który pojawia się ból w stawach – najczęściej u osób starszych, jednak również młode osoby mogą się z tym borykać. Reumatyzm obejmuje wiele schorzeń, w tym reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie twardziny układowej bądź zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Do reumatyzmu zaliczamy także zespół Sjögrena, polegający na tym, że ciało zaczyna produkować przeciwciała, które atakują własne komórki białkowe. Może to mieć podłoże genetyczne, duży udział mają w tym również zakażenia wirusowe. Częstym zjawiskiem jest również choroba Stilla, której objawy do złudzenia przypominają te zaobserwowane podczas zwykłej grypy (gorączka, powiększone węzły chłonne itd.). Wśród pacjentów ze schorzeniami reumatycznymi zauważa się również toczeń rumieniowaty układowy, atakujący skórę, stawy i nerki, w skrajnych przypadkach sięgający również narządów wewnętrznych i tkanek. 

Reumatyzm niestety wymaga interwencji lekarza. Może znacząco zaburzyć funkcje ruchowe (pacjenci mają problemy z wchodzeniem po schodach czy pokonywaniem nawet krótkich dystansów). Kluczem do złagodzenia objawów jest właściwe leczenie i rehabilitacja. 

Zwyrodnienie stawów

Codzienne funkcjonowanie może także znacząco utrudnić choroba zwyrodnieniowa stawów. W jej wyniku ilość chrząstki stawowej, odpowiedzialnej za amortyzację podczas poruszania się, znacząco się zmniejsza. Zaczyna się od zaburzeń układu ruchu, a z czasem zniekształceniom ulegają same stawy, mięśnie, więzadła, ścięgna i inne otaczające je struktury. Choroba zwyrodnieniowa stawów występuje przede wszystkim po 40. roku życia, znacząco ograniczając sprawność osób, u których została zdiagnozowana. Ci, u których objawy tego schorzenia zaczynają się nasilać, powinni dbać o to, by pozostawać w dobrej kondycji fizycznej. Jeśli choroba się pogłębia, warto skorzystać z profesjonalnej rehabilitacji, by złagodzić ból.

Uraz stawu

Skręcenie czy zwichnięcie stawu to częsta przyczyna bólu. Jeśli pracujemy fizycznie, zwłaszcza przenosząc przy tym duże ciężary, możemy niestety w dość łatwy sposób doprowadzić do urazów mechanicznych. Nawet niepozorny upadek może spowodować, że ból stanie się nie do wytrzymania. Musimy pamiętać, że jeśli staw wymaga nastawienia, może to zrobić wyłącznie wykwalifikowany lekarz – absolutnie nie prośmy o pomoc kogoś znajomego, ponieważ można jedynie pogłębić problem. Osoba, która była świadkiem wypadku, może unieruchomić obolałe miejsce i zapewnić poszkodowanemu możliwie wygodną pozycję w oczekiwaniu na fachową pomoc.

Jak odróżnić, czy staw jest zwichnięty, czy może jednak skręcony? To proste: w przypadku skręcenia odczuwamy spory dyskomfort, jednak wciąż możemy poruszać ręką lub nogą. Z kolei gdy dochodzi do zwichnięcia ruch jest praktycznie niemożliwy.

Dna moczanowa

Ta nieco enigmatyczna nazwa kryje w sobie uciążliwą chorobę – w przypadku jej wykrycia najprawdopodobniej będziemy musieli znacząco zmienić tryb życia. Dna moczanowa polega na odkładaniu się w organizmie kryształków moczanu sodu. Najczęściej dotyczy to stawów, a to z kolei prowadzi do silnego bólu, który może zaatakować zupełnie niespodziewanie. Niestety jej skutkiem, zwłaszcza w przypadku, kiedy nie zastosujemy się do zasad leczenia, może być nieodwracalna niepełnosprawność.

W chwili, kiedy specjalista rozpozna chorobę, wśród najważniejszych zaleceń z pewnością znajdzie się odpowiednia dieta, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, rzucenie palenia, ograniczenie alkoholu, a także dbanie o kondycję i kontrolowanie ciśnienia. 

Nadwaga

Niestety nadwaga również może prowadzić do zwyrodnienia stawów. W końcu zbyt duża w stosunku do wzrostu masa ciała obciąża je i zaburza ich pracę. Osoby otyłe często mają problemy z poruszaniem się, ich ciało szybciej się męczy i nie są w stanie wykonywać wszystkich czynności w taki sposób, jak robi to ktoś zdrowy. Dlatego tak ważne jest kontrolowanie wagi. Nie trzeba troszczyć się o idealnie płaski brzuch czy jak najmniejszy obwód talii – trzeba po prostu regularnie się ważyć i odpowiednio dobierać posiłki. Również aktywność fizyczna jest niezwykle istotna, szczególnie dla osób, które pracują na stojąco lub na siedząco. Czasem wystarczy nawet zrezygnować z autobusu na rzecz spaceru lub jazdy rowerem, by już po kilku tygodniach zobaczyć satysfakcjonujący efekt.

Zbyt wymagające treningi

Chociaż tak ważne jest pozostawanie w ruchu, to jednak zbyt częste i zbyt intensywne treningi również mogą prowadzić do bólu stawów. Zwłaszcza ci, którzy biegają – czy to zawodowo, czy hobbystycznie – często skarżą się na problemy ze stawem kolanowym. Jeśli do tego dojdzie, należy koniecznie sprawdzić, czy nasze obuwie do biegania jest dobrze wyprofilowane, starajmy się też nie wybierać tras ze zbyt twardym podłożem. Przed każdym wyjściem na jogging należy też wykonać dokładną rozgrzewkę. Przede wszystkim należy się upewnić, że nie forsujemy naszego organizmu. By temu zaradzić, można robić krótkie przerwy podczas biegania. W chwili pojawienia się bólu ulgę mogą przynieść chłodne okłady, można też nosić opatrunek w postaci ortezy, która zabezpieczy rzepkę.

Ból stawów może wynikać także z chorób zapalnych jelit, infekcji bakteryjnych (zarówno niepozornej grypy, jak i tak poważnych jak borelioza i rzeżączka) bądź z przyjmowania niektórych leków. Również nowotwór chrząstki i kości będzie skutkował dużym bólem w stawach. 

Ból stawów – kiedy zgłosić się do lekarza?

Nawet w przypadku, kiedy o przyczynę bólu podejrzewamy niedawny, niegroźny uraz bądź długotrwały trening, to czasem i tak konieczna może być pomoc medyczna. Z pewnością powinniśmy umówić wizytę u lekarza, jeśli ból nie minął po kilku dniach, a zamiast tego wystąpił obrzęk. Jeśli pojawiają się jeszcze inne objawy, tym bardziej musimy wybrać się na badania, ponieważ może się to wiązać z poważną chorobą. Bez wizyty u specjalisty nie obejdzie się także w chwili, gdy zaczynamy mieć kłopoty z poruszaniem się (zwłaszcza po przebudzeniu) bądź ból nasila się w nocy na tyle, że nie jesteśmy w stanie zasnąć. 

Ból stawów – jak kontrolować?

By ułatwić pracę lekarzowi, który musi postawić odpowiednią diagnozę, powinniśmy obserwować swoje dolegliwości, by później prawidłowo odpowiedzieć na pytania. Dlatego trzeba zawracać uwagę na to, jak długo trwa ból, czy dotyczy tylko jednego konkretnego miejsca, czy obolałym stawom towarzyszą inne schorzenia (łuszczyca, zaburzenia jelitowe itp.), czy dostrzegamy jakieś inne objawy. Lekarz będzie chciał też ustalić, czy nie ulegliśmy niedawno jakiemuś wypadkowi albo czy nasz tryb życia nie sprawia, że stawy są zbytnio obciążone. Warto też spróbować określić rodzaj bólu, gdyż to także ułatwi rozpoznanie ewentualnej choroby. Przed udaniem się do przychodni nie zaszkodzi sprawdzić, czy w przeszłości w naszej rodzinie występowały podobne dolegliwości.

Po zrobieniu wywiadu, specjalista zleci badania. W przypadku stawów najczęściej wykonuje się morfologię, OB, USG, RTG, rezonans magnetyczny bądź tomografię komputerową. Zdarza się również, że potrzebna jest punkcja stawu, by ustalić, skąd wziął się ból.

Jak zmniejszyć ból stawów?

Oczywiście wizyta w szpitalu nie jest jedynym wyjściem w chwili, kiedy dokuczają nam stawy. Możemy sobie ulżyć stosując kilka prostych sposobów, a większość z nich nie wymaga nawet wychodzenia z domu.

Na stawy doskonale działa pływanie i ogólnie kontakt z wodą. Spróbujmy wziąć długą, gorącą kąpiel, po której wykonamy ćwiczenia rozciągające. W chwili wystąpienia bólu powinniśmy jak najbardziej oszczędzać staw, tak by dodatkowo go nie nadwyrężyć, jednak gdy dyskomfort nieco się zmniejszy, można stopniowo wprowadzać trening fizyczny, który wzmocni nasze ciało. 

Obolałe miejsce możemy okładać lodem, w każdej aptece znajdziemy też wiele żeli chłodzących, które mogą nam pomóc. W razie potrzeby możemy także zaopatrzyć się w środki przeciwbólowe i przeciwzapalne typu NLPZ – nie zawierają one steroidów, dlatego nie potrzebujemy recepty, żeby je kupić. Wystarczy stosować się do zalecanych dawek. 

[Głosów: 4   Average: 5/5]

Wioletta Kot

Cześć! Na początku chciałabym powiedzieć kilka słów na swój temat. Mam na imię Wiola i pochodzę z Poznania, natomiast obecnie mieszkam w Krakowie gdzie ukończyłam dietetykę na wydziale lekarskim na Uniwersytecie Jagiellońskim. Moją pasją jest dietetyka, psychologia, kosmetologia i ogólnie temat zdrowia – właśnie dlatego postanowiłam poprowadzić bloga, w którym będę dzielić się z Wami moją wiedzą! Dietetyką zaczęłam interesować się jeszcze jako nastolatka – dzięki zmianie stylu życia zrzuciłam 30 kg! A aktywność fizyczna szybko stała się moją pasją ;) Jak tylko pogoda sprzyja to uwielbiam biegać po parku, ćwiczę także regularnie na siłowni – to znacznie poprawia moje samopoczucie!

Może Ci się również spodoba

2 komentarze

  1. bestEM pisze:

    W przypadku bólów stawów warto udać się również do fizjoterapeuty. Pomoże on znaleźć przyczynę bólu i pomóc z problemem zwalczając przyczynę i źródło problemu, a nie tylko objawy.

  2. Ewelina pisze:

    Odkąd regularnie ćwiczę bóle stawy zdarzają mi się sporadycznie, ale pamiętam jaki to straszny ból.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *