Pryszcze – jak się ich pozbyć?

Szacuje się, że około 85% nastolatków musi borykać się z pryszczami. Pierwsze zmiany skórne pojawiają się zarówno u dziewczynek, jak i chłopców między 11. a 13. rokiem życia. W większości przypadków objawy zanikają wraz z wiekiem. Niestety należy zdać sobie sprawę, że pryszcze pojawiają się także u osób dorosłych, które okres dojrzewania już dawno mają za sobą. Zdarza się, że bolesne krosty można zauważyć nie tylko na twarzy czy szyi, ale także na ramionach, plecach czy nawet w okolicach sfer intymnych. Ponieważ czynników wpływających na powstawanie pryszczy jest bardzo wiele, czasem trudno znaleźć skuteczną metodę ich zwalczania. 

Jak powstają pryszcze?

Zazwyczaj wypryski możemy dostrzec na twarzy. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że niektóre pryszcze powstają zaledwie w ciągu jednej nocy – tymczasem jest to cały proces, który dopiero w końcowej fazie daje efekt bolesnej, nieprzyjemnie wyglądającej krosty.

Wszystko zaczyna się w chwili, kiedy gruczoły łojowe – na skutek różnych czynników – zaczynają w zdecydowanie krótszym czasie produkować nadmierne ilości łoju (zwanego również sebum). Skóra nie jest w stanie poradzić sobie z tą barierą, co prowadzi do zatkanych porów. Tak rodzą się zaskórniki, które przybierają dwie postacie: zamkniętą lub otwartą. Dobrze już na tym etapie zatroszczyć się o pielęgnację skóry, ponieważ z biegiem czasu zaskórniki uszkadzają tkankę znajdującą się wokół mieszka włosowego. Tkanki ulegają zrogowaceniu, a ze względu na zablokowaną przez sebum skórę nie są w stanie samodzielnie się zregenerować. Rozszerzone mieszki włosowe możemy zauważyć gołym okiem w postaci rozszerzonych porów.

Jeśli zignorujemy te poszczególne objawy, zatkane gruczoły łojowe zaczną wytwarzać bakterie. Są one normalną częścią flory bakteryjnej skóry, jednak w większych ilościach mogą ją podrażniać. Zaskórniki pękają, a ich zawartość rozlewa się na okoliczne tkanki. W ten sposób mamy już do czynienia ze stanem zapalnym, który powoduje szereg zmian skórnych: krost, grudek, a nawet guzków. Wypryski nie tylko są bardzo widoczne ze względu na towarzyszący im obrzęk, ale często też bolą przy najlżejszym dotyku. Na dodatek wiele osób ma tendencję do wyciskania pryszczy, sądząc, że pozbywając się zawartej w nich ropy przyspieszą proces gojenia. To duży błąd. O ile pojedyncza krosta rzeczywiście stanie się przez to mniejsza, to jednak z dużym prawdopodobieństwem na jej miejscu już wkrótce powstanie nowa. W ten sposób przyczyniamy się też do rozsiewania bakterii na większy obszar, więc pojedyncze pryszcze w naturalny sposób pociągają za sobą kolejne. 

Skąd się biorą pryszcze?

Jak już zostało wspomniane, istnieje bardzo wiele czynników wpływających na pojawianie się niepokojących zmian skórnych. Dlatego ustalenie przyczyny, zwłaszcza na własną rękę, jest niezwykle trudne. W większości przypadków pryszcze ropne wymagają wizyty u dobrego dermatologa. Samodzielne leczenie również może przynieść dobre rezultaty, jednak pamiętajmy, że trzeba wówczas zachować ostrożność. Zdarza się, że wypryski zostawiają po sobie brzydkie blizny, z którymi musimy się później borykać do końca życia. By zminimalizować te ślady oraz pozbyć się zaczerwienień po pryszczach, warto zastosować skuteczną, a przede wszystkim dopasowaną do naszych potrzeb terapię.

Pierwszym krokiem udanego leczenia jest oczywiście wyeliminowanie – o ile to możliwe – powodu, dla którego musimy borykać się ze zmianami skórnymi. Mogą być to:

• hormony – w okresie dojrzewania to naturalne zjawisko, ponieważ w tym czasie znacznie zwiększa się produkcja hormonów androgennych. Jednym ze skutków tego procesu jest wytwarzanie nadmiernej ilości sebum, a stąd już prosta droga do powstawania brzydkich wyprysków. Dodatkowo wahania gospodarki hormonalnej występują również u kobiet w związku z cyklem miesiączkowym. Na poziom hormonów wpływa także ciąża, karmienie piersią oraz przyjmowanie środków antykoncepcyjnych;
• stres – długotrwały stres ma negatywny wpływ na cały organizm. W ciągu dnia jesteśmy podenerwowani, mamy kłopoty z pamięcią i koncentracją, brakuje nam apetytu, przez co tracimy na wadze, zaś nocą występują problemy z zasypianiem. Dodatkowo hormony stresu wytwarzane w dużych ilościach powodują przetłuszczanie się skóry, co z kolei stanowi doskonałe środowisko dla rozwijających się pryszczy;
• nieprawidłowe odżywianie – każdy z nas, niezależnie od płci czy wieku, powinien zwracać uwagę na to, jakie posiłki przyjmuje. Dostarczanie organizmowi właściwych składników odżywczych ma wiele zalet, w tym poprawę kondycji naszej cery. Dla przykładu produkty, w których występują duże ilości węglowodanów i tłuszczów, mogą znacząco przyspieszyć powstawanie pryszczy, przez co będzie ich jeszcze więcej. Częstym mitem jest powtarzanie, że wypryski są skutkiem ostrego jedzenia i słodyczy – nie zostało to jednak potwierdzone naukowo. Najważniejsze, by dieta była zbilansowana i bogata we wszystkie niezbędne witaminy;
• kosmetyki – nierozważna pielęgnacja czy makijaż przy użyciu niesprawdzonych produktów mogą znacząco przyczynić się do rozwoju pryszczy. Szczególnie specyfiki na bazie alkoholu czy sztucznych substancji mogą spowodować nasilenie się niedoskonałości. Zdecydowanie lepiej sprawdzą się kosmetyki z naturalnych, wegańskich składników. W przypadku cery z tendencją do pryszczy niezwykle istotne jest dokładne studiowanie składów produktów. W naszej kosmetyczce powinny się też znaleźć maści, które moglibyśmy nakładać punktowo na ropne pryszcze na twarzy (szczególnie polecane są te z witaminą A);
• warunki atmosferyczne – osoby, które borykają się z pryszczami, czy to w okresie dojrzewania, czy już w dorosłym życiu, nie powinny zbyt długo wystawiać się na działanie promieni słonecznych. Warto też zmieniać pielęgnację skóry w stosunku do pory roku, ponieważ zmiana temperatury czy poziomu wilgotności może ogromnie wpłynąć na kondycję cery.

Jak pozbyć się pryszczy?

Ogólny przepis na pryszcze i nie tylko to: ograniczenie sytuacji stresowych, kontrolowanie poziomu hormonów, stosowanie odpowiednich, bezpiecznych dla problematycznej skóry kosmetyków, utrzymywanie zdrowej diety, a także zwracanie uwagi na warunki zewnętrzne. Warto także zażywać dobre suplementy diety, jak chociażby tabletki Royal Skin 500. Ponieważ jednak zmiany skórne pojawiają się w różnych miejscach – stąd takie określenie jak mapa pryszczy – powód i sposób zwalczania mogą się różnić w zależności od tego, gdzie pojawiają się krosty.

Pryszcze na czole

Nadmierna ilość wyprysków na czole może sugerować, że praca naszego układu trawiennego jest zaburzona. Jeśli w naszej diecie nie brakuje tłustych potraw, fast foodów czy gazowanych napojów – natychmiast trzeba je odstawić, ponieważ najprawdopodobniej to właśnie one odpowiadają za tworzenie się niepokojących zmian. Pryszcze na czole często są też spowodowane stresem i ogólnym zmęczeniem. Szczególnie uciążliwe są pryszcze między brwiami. 

Pryszcze na policzkach

Pryszcze na policzkach zazwyczaj wiążą się z układem pokarmowym. Może to być nietolerancja jakiegoś składnika odżywczego czy zaburzona praca jelita grubego. Powodu należy też szukać w reakcji alergicznej.

Pryszcze na nosie

Nasz nos stale jest zaczerwieniony i pełen krost? Powodów może być kilka. W ten sposób objawiają się zaburzenia w pracy trzustki, dodatkowo nasza skóra reaguje w ten sposób, jeśli organizm nie radzi sobie z tłuszczem, cukrem czy innymi składnikami. Warto wówczas wykonać kompleksowe badania. Zbyt wysoki cholesterol bądź poziom cukru może być odpowiedzialny za zmiany skórne.

Pryszcze wokół ust

Ropne pryszcze tworzące się w pobliżu ust są z reguły wynikiem niewłaściwej higieny. Dlatego ważne jest, by zawsze dokładnie myć nie tylko ręce, ale także owoce i warzywa, które planujemy zjeść. Osoby ze skłonnościami do pryszczy powinny pilnować się, by w ciągu dnia nie dotykać nadmiernie twarzy, ponieważ w ten sposób przenoszone są zarazki. Prowadzi to zarówno do powstawania nowych niedoskonałości, jak i zaognienia tych już istniejących. 

Pryszcze na brodzie i żuchwie

Wzmożoną ilość pryszczy na brodzie zauważają przede wszystkim kobiety, które aktualnie miesiączkują lub spodziewają się okresu w najbliższych dniach. To miejsce jest bezpośrednio związane z naszą gospodarką hormonalną. Jeśli pryszcze na żuchwie pojawiają się bardzo często, może to oznaczać, że borykamy się z zaburzeniami hormonalnymi bądź nadmiarem toksyn. Konieczne w tym wypadku będą dokładne badania – może się okazać, że przyjmowane leki bądź środki antykoncepcyjne są przyczyną niedoskonałości.

Pryszcze na szyi i dekolcie

Jeśli zauważyliśmy bolące pryszcze już nie tylko na twarzy, ale także na szyi i dekolcie, może to być znak nadczynności nadnerczy. Za zmiany skórne w tych miejscach bywa też odpowiedzialna nieprawidłowa dieta (w której nie brakuje cukrów prostych), przyczynia się do tego także chroniczny stres.

Pryszcze na klatce piersiowej i ramionach

Pryszcze na ramionach, tak samo jak pryszcze na klatce piersiowej, mogą być efektem nietolerancji pokarmowej. Jeśli nasz układ trawienny nie działa prawidłowo, to właśnie tutaj zaczną się pojawiać bolesne krosty. Warto także sprawdzić, czy nie jest to spowodowane noszeniem ubrań z syntetycznych materiałów bądź stosowaniem nieodpowiednich kosmetyków, ponieważ w tych miejscach często objawia się reakcja alergiczna.

Pryszcze na plecach

W momencie, gdy wielkie pryszcze występują na plecach, najprawdopodobniej mamy problemy z prawidłowym trawieniem. Jeśli nasza dieta opiera się głównie na cukrach prostych, tłuszczu czy żywności przetworzonej, to nasz organizm nie jest sobie w stanie z tym poradzić. W efekcie powstają bardzo bolesne wypryski.

Pryszcze mogą też występować w niecodziennych miejscach, m.in.:

• pryszcze na pośladkach – wstydliwe pryszcze na pupie często są efektem depilacji, w wyniku której pojawia się zapalenie mieszków włosowych. Bywa, że to także skutek infekcji;
• pryszcze na udach – również mogą wiązać się z depilacją, ale czasem powstają w wyniku otarć od niewygodnej odzieży, zwłaszcza w połączeniu z nadmierną potliwością. Konieczne jest zgłoszenie się do dermatologa, gdyż może to być objaw choroby ogólnoustrojowej, np. mocznicy;
• pryszcze na brzuchu – mogą zwiastować alergię, chorobę zakaźną lub problemy z układem trawiennym;
• pryszcze na wargach sromowych – zazwyczaj wiążą się z depilacją. Leczenie powinno się opierać na regularnej, dokładnej higienie oraz zrezygnowania z noszenia bielizny wykonanej ze sztucznych materiałów.

Wioletta Kot

Cześć! Na początku chciałabym powiedzieć kilka słów na swój temat. Mam na imię Wiola i pochodzę z Poznania, natomiast obecnie mieszkam w Krakowie gdzie ukończyłam dietetykę na wydziale lekarskim na Uniwersytecie Jagiellońskim. Moją pasją jest dietetyka, psychologia, kosmetologia i ogólnie temat zdrowia – właśnie dlatego postanowiłam poprowadzić bloga, w którym będę dzielić się z Wami moją wiedzą! Dietetyką zaczęłam interesować się jeszcze jako nastolatka – dzięki zmianie stylu życia zrzuciłam 30 kg! A aktywność fizyczna szybko stała się moją pasją ;) Jak tylko pogoda sprzyja to uwielbiam biegać po parku, ćwiczę także regularnie na siłowni – to znacznie poprawia moje samopoczucie!